ΑΝΑΙΜΙΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ
Αναιμία χαρακτηρίζεται η κατάσταση στην οποία παρατηρείται χαμηλός αιματοκρίτης – αιμοσφαιρίνη στον οργανισμό

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΑΝΑΙΜΙΑΣ
Οι αναιμίες είναι από τα κύρια θέματα της αιματολογίας, με πολυδιάστατη αιτιολογία και μετάφραση. Επιγραμματικά αναφέρουμε:

α. Σε μικρότερες ηλικίες οι αναιμίες παρατηρούνται κυρίως από:
γονιδιακό τύπο – θαλασσιαιμία (στίγμα μεσογειακής αναιμίας)
κακή διατροφή – έλλειψη αιμοποιητικών στοιχείων (π.χ.παρατεταμένες δίαιτες σε ζωϊκά παράγωγα)
δυσαπορρόφηση αιμοποιητικών ιχνοστοιχείων (σίδηρος, φυλλικό, βιταμίνη Β12) από το στομάχι (σε κοιλιοκάκη, δυσανεξίες, γαστρίτιδες κ.α)
εγκυμοσύνη
έντονη απώλεια αίματος κατά την έμμηνο ρύση
β. Σε μεγαλύτερες ηλικίες αναιμίες μπορούν να προκληθούν μεταξύ άλλων από:
απώλεια αίματος (κυρίως από το γαστρεντερικό)
δυσπλασία – απλασία του μυελού – αιματολογικά νοσήματα
παρατεταμένη ακινησία – νεφρική ανεπάρκεια
αυτοάνοσα νοσήματα και κακοήθη νοσήματα
χρήση φαρμάκων που καταστέλλουν τον μυελό ή προκαλούν δυσαπορρόφηση αιμοποιητικών ιχνοστοιχείων

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ (βασικές αιματολογικές εξετάσεις)
Αναφέρονται οι πλέον συνηθισμένες εξετάσεις που χρησιμοποιούνται ανεξάρτητα ή σε συνδιασμό στην διερεύνηση των αναιμιών. Η εκλογή των αναλύσεων γίνεται σταδιακά και με ιατρική αξιολόγηση, ενώ μπορεί να απαιτηθούν και πλέον εξειδικευμένες αιματολογικές αναλύσεις ή εξετάσεις που δεν αναφέρονται στην σελίδα

Γενική αίματος – αιμοδιάγραμμα
Με την άμεση μέτρηση του αιματοκρίτη (HCT) και της αιμοσφαιρίνης (HGB) γίνεται η πρώτη διαπίστωση της αναιμίας

Ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων (ΤΚΕ)
Χρησιμοποιείται για την ανίχνευση μακροχρόνιου φλεγμονώδους νοσήματος ή σοβαρού νοσήματος του μυελού ή άλλου κεντρικού νοσήματος που μπορεί να έχει προκαλέσει την αναιμία.

Δικτυοερυθροκύτταρα (ΔΕΚ)
Δείχνουν το ρυθμό ανανέωσης των ερυθροκυττάρων δίνοντας πληροφορίες για την παραγωγικότητα του μυελού.

Σίδηρος (Fe) και οι βασικές του αποθήκες φερριτίνη (Ferr) και τρανσφερίνη (Trf):
Με τις εξετάσεις γίνεται εκτίμηση της επάρκεια του σιδήρου στον οργανισμό με συμπεράσματα πιθανής απώλειας ή δυσαπορρόφησης. Η απλή μέτρηση σιδήρου δεν επαρκεί, αφού ο σίδηρος παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλες διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα, και επηρεάζεται έντονα από πιθανές φλεγμονές με ‘ψευδώς χαμηλές’ τιμές. Η ανάγκη της μέτρησης και των αποθηκών είναι επιβεβλημένη καθώς σε χορήγηση σιδήρου σε άτομα με ‘ψευδώς χαμηλά’ αποτελέσματα σιδήρου, μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική.

Σιδηροδεσμευτική ικανότητα (TIBC) και κορεσμός τρανσφερίνης (TfS)
Παρέχουν πληροφορίες για την επαρκή μεταφορά του σιδήρου μέσα στον οργανισμό, και την ικανότητα του να τον απορροφήσει ειδικά σε περιπτώσεις που χρειάζεται φαρμακευτική χορήγηση σιδήρου.

C αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP). Βοηθητική εξέταση για την ανίχνευση:
– φλεγμονής που μπορεί να δώσει ‘ψευδείς’ τιμές σε σίδηρο, φερριτίνη και τρανσφερίνη
– σοβαρών νοσημάτων που μπορούν να προκαλέσουν αναιμία

Φυλλικό οξύ (Folic acid) και βιταμίνη Β12 (Vit. B12)
Είναι οι πλέον απαραίτητες αιμοποιητικές βιταμίνες. Συχνά τις βρίσκουμε σε χαμηλά επίπεδα σε άτομα με κακή διατροφή ή που υποσιτίζονται και σε άτομα που εμφανίζουν δυσκολία στην απορρόφηση τους λόγω στομαχικών διαταραχών – δυσαπορρόφησης, μεγάλης ηλικίας ή χρήσης φαρμάκων.

Γαλακτική αφυδρογονάση (LDH) και ολική χολερυθρίνη (TBil):
Αναλύσεις που ελέγχουν τον φυσιολογικό τρόπο ανανέωσης – αναγέννησης του αίματος, και αποκλείουν καταστάσεις αιμόλυσης – καταστροφής του αίματος εντός του οργανισμού.
Αιμοσφαιρίνη κοπράνων (HGBocc)
Προτείνεται σε διαπιστωμένη σιδηροπενία οξείας φάσης και σε άτομα ύποπτα για απώλεια αίματος από το γαστρεντερικό σύστημα.

---

Σε περιπτώσεις αδιευκρίνιστης μακροχρόνιας αδυναμίας συγκράτησης των επιπέδων φερριτίνης και της βιταμίνης Β12 μετά από αγωγή, προτείνονται οι εξής εξετάσεις:

Δυσανεξία στη γλουτένη – Αυτοαντισώματα Κοιλιοκάκης

(αντισωμάτων έναντι της γλοιαδίνης IgG/IgA, της ιστικής τραγλουταμινάσης IgG/IgM, και του ενδομυΐου IgG/IgM)
Είναι τα αντισώματα ανίχνευσης της κοιλιοκάκης, κατάστασης που χαρακτηρίζεται από δυσανεξία στη γλουτένη και παρεμπόδιση της απορρόφησης του σιδήρου και της βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος.

Αιμοσφαιρίνη κοπράνων (Mayer test)

Προτείνεται σε διαπιστωμένη σιδηροπενία οξείας φάσης και σε άτομα ύποπτα για απώλεια αίματος από το γαστρεντερικό σύστημα.